
Twaalf jaar geleden formeel geboren op 26 oktober 2001. De tijd van de basisschool is voorbij! Op naar hogere sferen. Er valt nog veel meer te leren.
Bijvoorbeeld dat Defensie na 12 jaar onverwacht het roer omgooit en naar verluidt met een nieuw plan komt om met dit bijna adolescente ding nagenoeg recht op neer te gaan vliegen. Terwijl uitgerekend dit SVTOL concept, naast de conventionele ‘A’ versie, reeds 12 jaar geleden op aandrang van onze Engelse buren de reden was om verdere ontwikkeling van de JSF aan Lockheed Martin te gunnen. En de extra kosten voor lief te nemen. Voornaamste reden: dure vliegkampschepen in de mottenballen leggen.
Anders dan de destijds al met veel heisa omgeven aanschaf van de F-16 Fighting Falcon, die in vier jaar tijd van toekenning contract tot de eerste operationele F-16 leidde, wordt de niet operationele F-35, óók een uniek ‘mega aerospace project,’ 12 jaar na toekenning van het contract nog steeds geplaagd door groeistuipjes, die duur uitvallen voor de klanten. Mede dankzij het technische, onderhoudsgevoelige SVTOL hoogstandje waarmee de Engelse defensie ter zee, ter land en in de lucht willen vliegen.
Overigens was in de goede oude tijden van de VOC, waaraan een minister refereerde, nog geen sprake dat men als een vrije vogel in de lucht kon vliegen. De overeenkomst evenwel zijnde dat de ondernemende VOC geest destijds ook een peperdure, risicorijke investering vergde, waarop een van alle kanten aangevallen, zwaar verdedigd handelsimperium werd gegrondvest. Dat dan wel weer.
Hier is onder andere de formele geboortedatum te lezen en wat zoal de risicorijke 12-jarige aanloop naar een volwassen JSF project tot nu toe heeft gevergd. Een kleine greep:
“The contract for System Development and Demonstration (SDD) was awarded on 26 October 2001 to Lockheed Martin, whose X-35 beat the Boeing X-32.
One of the main reasons for this choice appears to have been the method of achieving STOVL flight, with the Department of Defense judging that the higher performance lift fan system was worth the extra risk.”
Ondertussen gebeurde nogal wat. Uitstel, oplopende kosten, ‘performance’ problemen, vraagtekens achter operationele inzetbaarheid. Een greep:
“On February 16, 2010 Deputy Defense Secretary Bill Lynn announced that the program will be delayed one year. According to some estimates, overruns could increase the program’s total costs to $388 billion, a 50% increase from the initial price tag.
Many of the program’s financial and technical complications result from the Marine version of the JSF, capable of vertical take-offs and landings. While significant, such overruns are by no means unique in what have become known as aerospace megaprojects.
On 11 March 2010, United States Senate Committee on Armed Services investigated the progress of the JSF program in a meeting with Pentagon officials, emphasizing cost due to the risk of a Nunn-McCurdy process. According to the Government Accountability Office, F-35A cost has risen from $50m in 2002, via $69m in 2007 to $74m in 2010, all measured in 2002 dollars.”
Los staande van het SVTOL concept, wordt het zo langzamerhand niet eens tijd dit jochie aan een toepasselijke test te onderwerpen om zijn verdere toekomst te bepalen? Geen CITO test in dit geval, maar een Pee Eetje.
Ofwel een Parlementaire Enquete, die met de aanschaf van de F-16 zorgvuldig werd vermeden. En indachtig aan de conclusies en aanbevelingen volgend op een eerdere Parlementaire Enquete, welke hier teruggelezen kunnen worden, nadat de onderzoekscommissie was gestoten op “verkwisting van overheidsgeld, onbegrijpelijke besluitvorming, geheimhouding van pijnlijke gegevens en een parade van gekwetste ijdelheid.”
-0-0-0-